[Το άρθρο ενημερώθηκε στις 08/09/2023]
Τι είναι το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου;
Γνωστό και ως λειτουργική κολοπάθεια, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου είναι μια συχνή πάθηση στον γενικό πληθυσμό, η οποία όμως συχνά παρεξηγείται και υποτιμάται. Μεταξύ 10% και 20% του γαλλικού πληθυσμού φαίνεται να πάσχει από αυτή την πάθηση, αλλά μόνο το 15% των πασχόντων συμβουλεύονται τον γιατρό τους σχετικά με αυτήν.
Η πάθηση χαρακτηρίζεται από τα ακόλουθα συμπτώματα (σύμφωνα με τα κριτήρια ROME IV):
Κοιλιακό άλγος που υπάρχει για τουλάχιστον 6 μήνες και εμφανίζεται τουλάχιστον 1 ημέρα/εβδομάδα τους τελευταίους 3 μήνες. Τουλάχιστον 2 από τα ακόλουθα κριτήρια πρέπει να συνδέονται με τον πόνο:
- Σχέση μεταξύ του πόνου και της αφόδευσης ,
- Μεταβολή της συχνότητας των κενώσεων: δυσκοιλιότητα στην περίπτωση του συνδρόμου τύπου C, διάρροια στην περίπτωση του συνδρόμου τύπου D και εναλλαγή των 2 στην περίπτωση του μικτού συνδρόμου,
- Αλλαγές στην υφή των κοπράνων.
Εάν υποφέρετε από κάποιο από αυτά τα συμπτώματα, καλό είναι να μιλήσετε με τον παθολόγο ή τον γαστρεντερολόγο σας για να αποκλείσετε άλλες παθολογίες.
Η νόσος αυτή μπορεί να είναι πολύ αναπηρική και δυσάρεστη στην καθημερινή ζωή, έχοντας αντίκτυπο τόσο στην κοινωνική όσο και στην επαγγελματική ζωή των πασχόντων.
Ωστόσο, η διατροφή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο και μπορεί να ανακουφίσει τουλάχιστον το 50% των συμπτωμάτων στο 75-80% των ασθενών.
Ο ρόλος της διατροφής
Το Πανεπιστήμιο Monash, ένα αυστραλιανό πανεπιστήμιο και σημείο αναφοράς στην έρευνα για το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, ανακάλυψε τον ουσιαστικό ρόλο της διατροφής στη διαχείριση αυτής της νόσου.
Μάλιστα, ανακάλυψε ότι ορισμένα σάκχαρα, τα οποία δεν μεταβολίζονται και απορροφώνται ελάχιστα από το έντερο, προκαλούν εντερική διάταση προσελκύοντας νερό και προκαλώντας γρήγορα το σχηματισμό αερίων όταν ζυμώνονται από τα εντερικά βακτήρια. Αυτό προκαλεί πόνο, φούσκωμα, σπασμούς και προβλήματα διέλευσης. Τις περισσότερες φορές, τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται 30 λεπτά έως 2 ώρες μετά την κατανάλωση της τροφής ή των τροφών που δεν είναι ανεκτές.
Αυτά τα σάκχαρα ονομάζονται FODMAPs για :
- F = ζυμώσιμα ,
- O = Ολιγο. Είναι επίσης γνωστά ως φρουκτάνες και γαλακτάνες,
- D = Di. Γνωστά και ως λακτόζη,
- M = Μονοσακχαρίτες. Καλύτερα γνωστοί ως φρουκτόζη,
- A = Και ,
- P = Πολυόλες που είναι η ξυλιτόλη, η μαλτιτόλη, η μαννιτόλη και η σορβιτόλη.
Το πρωτόκολλο που προτείνεται από το ερευνητικό κέντρο αποτελείται από 3 φάσεις:
- Μια φάση αποφυγής, η οποία περιλαμβάνει τη δραστική μείωση όλων των τροφίμων που είναι πλούσια σε FODMAPs,
- Μια φάση σταδιακής επανεισαγωγής, κατά την οποία επανεισάγονται ένα προς ένα τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε FODMAPs, προκειμένου να αναδειχθούν οι ατομικές ανοχές και ευαισθησίες,
- Μια φάση κρουαζιέρας κατά την οποία αποφεύγονται τα μόνα τρόφιμα που ευθύνονται για τα προβλήματα.
Πού μπορείτε να βρείτε αυτά τα σάκχαρα;
Αυτά τα σάκχαρα μπορούν να βρεθούν σε ορισμένα λαχανικά, φρούτα, αμυλούχα τρόφιμα ή ελαιώδη φρούτα.
Γι’ αυτό είναι σημαντικό να έχετε τη βοήθεια ενός επαγγελματία για να δημιουργήσετε αυτό το πρωτόκολλο, ώστε να αποφύγετε κάθε κίνδυνο ανεπάρκειας.
Δεν ισχύει για τα λίπη (βούτυρο, έλαια, μαργαρίνες κ.λπ.) ή τις πρωτεϊνούχες τροφές, όπως τα αυγά, το κρέας ή τα ψάρια, που περιέχουν ελάχιστους ή καθόλου υδατάνθρακες.
Όσον αφορά τα διάφορα σάκχαρα :
- Η φρουκτάνη βρίσκεται κυρίως στα δημητριακά, όπως το κριθάρι, η σίκαλη και το σιτάρι, αλλά και σε ορισμένα λαχανικά, όπως τα σπαράγγια, οι αγκινάρες, τα κρεμμύδια και οι αγκινάρες Ιερουσαλήμ, ή στη σοκολάτα.
- Η γαλακτάνη βρίσκεται κυρίως στα όσπρια (ρεβίθια, φασόλια, φακές κ.λπ.).
- Η λακτόζη βρίσκεται στο γάλα, στο φραγκόσυκο και στην κρέμα γάλακτος. Τα γιαούρτια είναι γενικά καλύτερα ανεκτά. Τέλος, τα περισσότερα τυριά περιέχουν λίγη ή καθόλου λακτόζη, οπότε είναι καλά ανεκτά.
- Οι πολυόλες, γνωστές και ως “αλκοολικά σάκχαρα”, βρίσκονται κυρίως σε βιομηχανικά προϊόντα “χωρίς ζάχαρη”, όπως οι τσίχλες και τα γλυκά. Τα περισσότερα πυρηνόκαρπα φρούτα, όπως τα κεράσια, τα βερίκοκα, τα ροδάκινα και τα δαμάσκηνα, και ορισμένα λαχανικά, όπως το κουνουπίδι και τα μανιτάρια, είναι επίσης πλούσια σε πολυόλες.
- Η φρουκτόζη βρίσκεται κυρίως σε φρούτα όπως τα μήλα, τα αχλάδια, τα μάνγκο και το καρπούζι, καθώς και στο μέλι και το σιρόπι αγαύης.
Πολλά τρόφιμα είναι επίσης χαμηλά σε FODMAPs, σε κάθε οικογένεια τροφίμων.
Ακολουθεί ένας μη εξαντλητικός κατάλογος:
- Φρούτα: εσπεριδοειδή, όπως τα πορτοκάλια και τα μανταρίνια, και ορισμένα κόκκινα φρούτα, όπως οι φράουλες και τα σμέουρα.
- Λαχανικά: μελιτζάνες, καρότα, πράσινα φασόλια, μαρούλια κ.λπ.
- άμυλα: ρύζι, κινόα, πατάτες κ.λπ.
- Γαλακτοκομικά προϊόντα: τυριά, προϊόντα χωρίς λακτόζη κ.λπ.
Εάν υποψιάζεστε σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, αυτό το πρωτόκολλο είναι απολύτως εφικτό με τη βοήθεια ενός εκπαιδευμένου επαγγελματία.
Για να σας βοηθήσει συμπληρωματικά
Διάφορες σειρές προβιοτικών ειδικά για το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου διατίθενται από τα φαρμακεία. Συχνά λαμβάνονται ως θεραπεία διάρκειας 20 ημερών, κατά τη διάρκεια των γευμάτων.
Επιπλέον, τα πεπτικά αφεψήματα μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, όπως και τα αιθέρια έλαια που λαμβάνονται από το στόμα ή με μασάζ. Προσέξτε το χαμομήλι και το μάραθο που συχνά βρίσκονται σε μείγματα τσαγιού βοτάνων “ελαφριάς πέψης”, τα οποία είναι πλούσια σε FODMAPs και επομένως μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα.
Τέλος, έχει αποδειχθεί η σχέση μεταξύ του στρες και του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου. Επομένως, είναι συχνά απαραίτητο να δουλέψουμε πάνω σε αυτό το σημείο. Η ύπνωση και οι τεχνικές αυτοΰπνωσης έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές για την κατάσταση αυτή.
Συμπερασματικά, η θεραπεία για τη νόσο αυτή στοχεύει στην ανακούφιση των δυσάρεστων συμπτωμάτων και επικεντρώνεται σε 4 σημεία:
- Μια διατροφή προσαρμοσμένη στα όρια ανοχής,
- Εκμάθηση του τρόπου καλύτερης ανοχής του στρες,
- Συμπληρωματική μικροδιατροφή,
- Ιατρική και φαρμακευτική υποστήριξη όταν τα υπόλοιπα συμπτώματα δεν ανακουφίζονται.