[Το άρθρο ενημερώθηκε στις 08/09/2023]
Για λόγους προσωπικής προτίμησης ή υγείας, όλο και περισσότεροι από εσάς στρέφεστε στα φυτικά γάλατα. Γάλα αμυγδάλου, γάλα σόγιας, γάλα φουντουκιού…
Αλλά τι αξία έχουν αυτά τα γάλατα; Είναι πραγματικά μια καλή εναλλακτική λύση στο αγελαδινό γάλα;
“Φυτικά γάλατα” ή “ροφήματα με βάση τα φυτά”;
Για να αποφευχθεί κάθε σύγχυση, οι ονομασίες “γάλα” και γαλακτοκομικά προϊόντα (τυρί, γιαούρτι, κρέμα γάλακτος και βούτυρο) προορίζονται για προϊόντα ζωικής προέλευσης. Καθώς τα φυτικά γάλατα δεν είναι ζωικής προέλευσης, θα πρέπει πλέον να αναφέρονται ως ροφήματα φυτικής προέλευσης, εκτός από δύο ιστορικές εξαιρέσεις: το γάλα καρύδας και το γάλα αμυγδάλου. Ήταν η Ευρωπαϊκή Ένωση που αποφάσισε να βάλει το πόδι της και να διευκρινίσει όλα αυτά. Γιατί λοιπόν αυτή η ακρίβεια;
Επειδή υπάρχει συχνά σύγχυση. 1 στους 2 Γάλλους πιστεύει ότι τα γάλατα φυτικής προέλευσης παρέχουν τα ίδια θρεπτικά συστατικά με το γάλα. Θα μπορούσα κάλλιστα να το πω κατευθείαν: ΕΙΝΑΙ ΨΕΜΑ! Τα ροφήματα φυτικής προέλευσης δεν έχουν καμία σχέση με οποιοδήποτε ζωικό γάλα.
Ποια είναι τα οφέλη των ροφημάτων φυτικής προέλευσης;
Ένα ρόφημα φυτικής προέλευσης αποτελείται από πολύ νερό (μεταξύ 80 και 90% στις διαθέσιμες στο εμπόριο συνταγές) και σπόρους (σόγια, αμύγδαλα, σπέλτα, για παράδειγμα) που αλέθονται πολύ λεπτά και αναμειγνύονται με νερό. Το αποτέλεσμα είναι μια λευκή, υγρή εμφάνιση που θυμίζει γάλα… εξ ου και το όνομα.
Αλλά εκεί τελειώνει η ομοιότητα. Η σύνθεση είναι εντελώς διαφορετική.
Πρώτον, δεν περιέχει λακτόζη ή πρωτεΐνες γάλακτος! Ένα δώρο του Θεού για όσους έχουν δυσανεξία στο γάλα ή στις πρωτεΐνες του γάλακτος. Δεν υπάρχει κίνδυνος αλλεργιών ή φουσκώματος. Γενικότερα, τα φυτικά γάλατα είναι πολύ πιο εύπεπτα από το αγελαδινό γάλα.
Αυτά τα φυτικά ροφήματα είναι επίσης πολύ χρήσιμα αν πρέπει να περιορίσετε την πρόσληψη χοληστερόλης: σε αντίθεση με το αγελαδινό γάλα, δεν περιέχουν ζωικά λίπη.
Τέλος, και γενικότερα, τα ροφήματα αυτά είναι χαμηλά σε θερμίδες: μεταξύ 40 και 80 Kcal ανά 100ml. Αυτό δεν είναι πολύ. Αλλά δεν απέχει και πολύ από το ημιαποβουτυρωμένο γάλα, το οποίο κοστίζει 50 Kcal ανά 100ml.
Υπάρχουν μειονεκτήματα στα ροφήματα φυτικής προέλευσης;
Αυτά τα ροφήματα φυτικής προέλευσης έχουν τα μειονεκτήματά τους, γι’ αυτό και δεν πρέπει να συγχέονται με το ζωικό γάλα.
Φυσικά, τα ροφήματα αυτά δεν έχουν καμία από τις βιταμίνες του γάλακτος (A, D, E, B12), τις πρωτεΐνες ή το ασβέστιο. Και όταν βλέπετε τις λέξεις “πλούσιο σε βιταμίνες” ή “πλούσιο σε ασβέστιο” στα κουτιά των ροφημάτων φυτικής προέλευσης, είναι επειδή οι κατασκευαστές τις έχουν προσθέσει. Όσον αφορά το ασβέστιο, πρόκειται πάντα για συνθετικό ασβέστιο, το οποίο δεν είναι καθόλου κακό για την υγεία σας, αλλά λιγότερο “αποτελεσματικό” από το ασβέστιο που βρίσκεται στο γάλα. Το ίδιο ισχύει και για τις βιταμίνες. Όσον αφορά τις πρωτεΐνες, από την άλλη πλευρά, μόνο τα φυτικά ροφήματα με βάση τη σόγια έχουν παρόμοιες προσλήψεις. Για όλα τα υπόλοιπα, η πρόσληψη είναι πολύ χαμηλότερη. Ως αποτέλεσμα, αν αυτό είναι το μόνο που πίνετε το πρωί, είναι πιθανό να αισθάνεστε πεινασμένοι μέχρι τις 10 το πρωί! Συνολικά, τα γάλατα φυτικής προέλευσης είναι πολύ λιγότερο θρεπτικά από τα γάλατα ζωικής προέλευσης.
Μπορούν να δοθούν σε μικρά παιδιά;
Απολύτως όχι! Τα γάλατα φυτικής προέλευσης δεν είναι αρκετά θρεπτικά για τα παιδιά, ειδικά για τα μωρά, τα οποία βρίσκονται ακόμα σε ανάπτυξη. Επομένως, δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως υποκατάστατο του μητρικού γάλακτος ή της βρεφικής τροφής. Στην πραγματικότητα, έχουν δυστυχώς υπάρξει περιπτώσεις μωρών που υπέφεραν από υποσιτισμό επειδή οι γονείς τους είχαν ανταλλάξει το μητρικό γάλα με γάλα φυτικής προέλευσης!
Και τι γίνεται με τη σόγια, ένα από τα πιο συνηθισμένα ροφήματα φυτικής προέλευσης, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί;
Ο κόσμος λέει ότι δεν είναι πολύ καλό, ειδικά για τις γυναίκες.
Υπάρχουν τακτικές αντιπαραθέσεις γύρω από τη σόγια: κατηγορείται ότι είναι ένας πιθανός ενδοκρινικός διαταράκτης, που σημαίνει ότι διαταράσσει τις ορμόνες μας. Κάποιοι συμβουλεύουν να μην τη χρησιμοποιούν οι έγκυες γυναίκες και τα παιδιά κάτω των τριών ετών, επειδή περιέχει πάρα πολλά οιστρογόνα, μια γυναικεία ορμόνη, η οποία θα μπορούσε τελικά να προκαλέσει καρκίνο… Εν ολίγοις, αυτά είναι απλώς υποθέσεις και ολόκληρη η επιστημονική κοινότητα απέχει πολύ από το να συμφωνεί επί του θέματος.
Η θέση μου είναι απλή: νομίζω ότι πρέπει να υποβαθμίσουμε όλη την κινδυνολογία για τη σόγια. Ως μέρος μιας ισορροπημένης και ποικίλης διατροφής, έχει πολύ περισσότερα πλεονεκτήματα παρά μειονεκτήματα. Προληπτικά, συνιστούμε 2 έως 3 προϊόντα με βάση τη σόγια την ημέρα για τους ενήλικες και 1 την ημέρα για τις έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες, αλλά δεν έχουν αναφερθεί ποτέ ανεπιθύμητες ενέργειες. Επομένως, όχι, δεν συμβουλεύω κατά των φυτικών ροφημάτων με βάση τη σόγια.
Και ορισμένα ροφήματα με βάση τα φυτά έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά;
Η πρόσληψη είναι διαφορετική ανάλογα με τον χυμό που επιλέγετε
- Ο χυμός αμυγδάλου – ο σταρ των φυτικών χυμών – παρέχει βιταμίνες, σίδηρο και, πάνω απ’ όλα, φυτικές ίνες,
- Ο χυμός καρυδιού είναι ιδανικός για τη δυσκοιλιότητα (είναι πολύ πλούσιος σε φυτικές ίνες!),
- Ο χυμός ρυζιού για τη διάρροια,
- Ο χυμός φουντουκιού είναι πλούσιος σε μαγνήσιο και ασβέστιο.
Και υπάρχουν πολλά άλλα. Μη διστάσετε να τα εξερευνήσετε όλα.
Μια τελευταία συμβουλή: επιλέγετε πάντα τα χαρτοκιβώτια “χωρίς προσθήκη ζάχαρης”… αν πρόκειται να απολαύσετε ένα υγιεινό ποτό, μπορείτε να αποφύγετε την υπερβολική ζάχαρη!
Συνοψίζοντας:
- Μην μπερδεύετε τα “γάλατα” φυτικής προέλευσης με τα γάλατα ζωικής προέλευσης,
- Αποφύγετε να δίνετε αυτά τα ροφήματα φυτικής προέλευσης σε μικρά παιδιά,
- Κάθε ρόφημα φυτικής προέλευσης έχει τις δικές του αρετές.