[Το άρθρο ενημερώθηκε στις 08/09/2023]
Το φαγητό αποτελεί συχνά μείζον ζήτημα στα σημερινά γηροκομεία. Σε μια εποχή που η απόλαυση του φαγητού θα έπρεπε να αποτελεί προτεραιότητα, ο υποσιτισμός αποτελεί πραγματικό πρόβλημα.
Όπως έχουν δείξει μελέτες του ARS και του PNNS, η καλή διατροφική κατάσταση βοηθά τους ανθρώπους να γεράσουν καλά και περιορίζει τον κίνδυνο εξάρτησης.
Αλλά η πραγματικότητα επί τόπου είναι μερικές φορές πολύ περίπλοκη. Η μέση ηλικία κατά την οποία οι άνθρωποι εισέρχονται σε ιδρύματα φροντίδας είναι τα 85 έτη και οι ένοικοι είναι όλο και πιο εξαρτημένοι και συχνά ήδη υποσιτισμένοι μετά από παραμονή στο νοσοκομείο ή επειδή δεν μπορούν να ζήσουν μόνοι τους στο σπίτι. Τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από το HAS το 2007 έδειξαν ένα ποσοστό υποσιτισμού μεταξύ 15% και 38% στα EHPADs στη Γαλλία, και οι τελευταίες μελέτες τείνουν να δείχνουν αύξηση αυτού του επιπολασμού.
Η ποιότητα της τροφοδοσίας και η συνολική διαχείριση των τροφίμων έχουν επομένως αποκτήσει ύψιστη σημασία.
Η σημασία της επικοινωνίας μεταξύ των τμημάτων
Για να βελτιωθεί αυτή η περίθαλψη, είναι σημαντικό να εξετάζονται τα πράγματα συνολικά και να ενθαρρύνεται η επικοινωνία μεταξύ των τμημάτων. Σχεδόν όλο το προσωπικό του EHPAD έρχεται σε επαφή με τους ενοίκους κατά τη διάρκεια ενός από τα γεύματα της ημέρας. Οι υπάλληλοι της ξενοδοχειακής υπηρεσίας είναι συχνά υπεύθυνοι για τη διανομή του πρωινού, οι νοσηλευτές και οι βοηθοί φροντίδας είναι παρόντες κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού και του βραδινού γεύματος και οι διασκεδαστές συμμετέχουν στη διανομή των σνακ. Δεν πρέπει να ξεχνάμε τις ομάδες κουζίνας που παραγγέλνουν, προετοιμάζουν και διανέμουν τα γεύματα.
Ταυτόχρονα, άλλοι παραϊατρικοί επαγγελματίες εργάζονται για τη διατήρηση της ανεξαρτησίας και συχνά παίζουν ρόλο στην επανεκπαίδευση των ατόμων στις πράξεις της καθημερινής ζωής. Το φαγητό είναι σίγουρα ένα από τα πιο σημαντικά από όλα, καθώς οι απολαύσεις του τραπεζιού είναι μερικές φορές το μόνο που απομένει. Οι φυσιοθεραπευτές εργάζονται για την ανεξάρτητη κίνηση, οι εργοθεραπευτές προσαρμόζουν τον εξοπλισμό για τα γεύματα και την καθημερινή ζωή και οι λογοθεραπευτές προσαρμόζουν τις υφές των γευμάτων και επανεκπαιδεύουν την ομιλία και την κατάποση.
Συνεπώς, η καλή διατροφική φροντίδα παρέχεται αμέσως μετά την είσοδο του ενοίκου στο ίδρυμα, αναζητώντας δείκτες υποσιτισμού (βάρος και ιστορικό, ΔΜΣ, λευκωματίνη κ.λπ.), αλλά και λαμβάνοντας υπόψη τις προτιμήσεις, τις αποστροφές και τις διατροφικές του συνήθειες, ώστε τα γεύματα που σερβίρονται να είναι όσο το δυνατόν πιο εξατομικευμένα, με σεβασμό στους περιορισμούς της κοινότητας.
Στη συνέχεια, καθ’ όλη τη διάρκεια της παραμονής τους, πρέπει να παρακολουθούμε τις αλλαγές στη διατροφική τους κατάσταση, την ικανότητά τους να μασούν, την αυτονομία τους και την εξέλιξη των προτιμήσεών τους, οι οποίες μερικές φορές αλλάζουν μετά την εμφάνιση ορισμένων ασθενειών ή τη λήψη ορισμένων θεραπειών.
Εκπαίδευση της ομάδας: μια μεγάλη πρόκληση
Για να επιτευχθεί αυτό, έχει καταστεί απαραίτητη η εκπαίδευση των ομάδων για την ανίχνευση του υποσιτισμού με τη χρήση πρωτοκόλλων προσαρμοσμένων στην οργάνωση της μονάδας. “Οι βασικές αρχές μιας ισορροπημένης διατροφής”, “Πρόληψη, ανίχνευση και διαχείριση του υποσιτισμού” και “Προσαρμογή των υφών σε περίπτωση διαταραχών της κατάποσης” είναι μαθήματα κατάρτισης που πρέπει να προσφέρονται τόσο στις ομάδες φροντίδας όσο και στις ομάδες κουζίνας. Οι διαιτολόγοι εξακολουθούν να είναι πολύ σπάνιοι στους οίκους ευγηρίας, αλλά είναι απαραίτητοι. Εκτός του ότι είναι ο “παρατηρητής της διατροφής” του ιδρύματος, συχνά αποτελούν τον σύνδεσμο και μερικές φορές τον μεσολαβητή μεταξύ του προσωπικού φροντίδας και των ομάδων κουζίνας.
Οι τελευταίες έχουν επίσης ρόλο στην πρόληψη και τη διαχείριση του υποσιτισμού. Το προσωπικό της κουζίνας είναι σίγουρα υπεύθυνο για τη γευστική ποιότητα των σερβιριζόμενων γευμάτων, αλλά πρέπει επίσης να είναι σε θέση να προσαρμόζουν τις υφές και τις μερίδες και να προετοιμάζουν μενού που ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τις προσδοκίες των ηλικιωμένων.
Για το λόγο αυτό, μαθήματα τεχνικής κατάρτισης που εστιάζουν σε αυτά τα θέματα είναι μερικές φορές απαραίτητα για να βοηθήσουν τις ομάδες να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει την προετοιμασία σπιτικών εμπλουτισμένων παρασκευασμάτων, τα οποία έχουν γίνει πλέον απαραίτητα. Στην πραγματικότητα, εδώ και αρκετά χρόνια, συνιστάται να προτιμάται ο φυσικός εμπλουτισμός των γευμάτων με συγκεκριμένες συνταγές για σούπες, πουρέδες ή επιδόρπια, αντί της συνταγογράφησης συμπληρωμάτων διατροφής από το στόμα, όπως το PhenQ, τα οποία συχνά καταναλώνονται ελάχιστα από τους ενοίκους.
Είναι επομένως σημαντικό για όλους να κάνουν το χρέος τους και να κάνουν έναν απολογισμό των πρακτικών τους όσον αφορά την πρόληψη, την ανίχνευση και τη διαχείριση του υποσιτισμού στα ιδρύματα. Οι πολιτικές δημόσιας υγείας και οι τρέχουσες συστάσεις στοχεύουν στην προώθηση της απόλαυσης της διατροφής πάνω απ’ όλα, περιορίζοντας ή ακόμη και εξαλείφοντας τις δίαιτες ή οποιουσδήποτε άλλους διατροφικούς περιορισμούς που δεν είναι απαραίτητοι.